Met de ontdekking van extra zintuigen ligt er waarschijnlijk nog een zee aan informatie voor ons
In een documentaire over Raymond Kurzweil werden proefkonijnen aan een experiment blootgesteld om een extra zintuig te ontwikkelen. Zoals vogels over een ingebouwde kompas beschikken, zo kregen de proefkonijnen een riem met trilfunctie om die de drager met behulp van een korte trilling aangaf waar het noorden lag zodra het proefkonijn van koers veranderde. Na een week de riem gedragen te hebben konden de dragers op gevoel het noorden vinden (en zodoende ook de andere windrichtingen), waardoor ze zich veel gemakkelijker een weg baanden door een relatief onbekend gebied.

Het aanleren van extra zintuigen is dus mogelijk, betoogt de documentaire, mede met behulp van synergie tussen reeds ontwikkelde zintuigen. De trilfunctie van de riem in combinatie met de visuele verwerking van de omgeving stelde deze personen in staat een navigatiezintuig te ontwikkelen. Je kunt je alleen maar afvragen welke zintuigen een mens nog meer kan ontwikkelen? Met de toename van zintuigen groeit in ieder geval ook de hoeveelheid informatie die een mens binnenkrijgt. En deze informatie is ongetwijfeld anders dan wat we tot nu toe kennen.

De vraag is dan hoe een mens zichzelf en zijn omgeving interpreteert
Neem als voorbeeld de ontdekking van ultraviolet licht of ultrasonore geluiden. Aanvankelijk waren die voor de mens niet direct waarneembaar, maar bestonden ze evengoed. Zo is er met de ontdekking van extra zintuigen waarschijnlijk een zee aan informatie die nog voor ons ligt. De vraag is dan hoe een mens zichzelf en zijn omgeving interpreteert. Zal hij de vaste ijkpunten tijd en ruimte ter discussie stellen? Wellicht ontdekt hij dat toekomst, verleden en heden niet lineair zijn, zoals Jorge Luis Borges al suggereerde. Maar dat ze veel meer in elkaar overlopen en door elkaar heen zoals gestapelde luchtlagen in tegengestelde richtingen bewegen.

In dat geval is tijd niet alleen het getal op de klok, maar bestaat het uit meerdere lagen met informatie. Bijvoorbeeld een laag met opgedane kennis, impressies en ervaring over zaken en mensen die voorbijgingen en die op latere momenten opnieuw beleefd kunnen worden. Daarnaast zou tijd nog steeds een laag bevatten die de reëel beleefde tijd bevat, maar ook een laag voor wat nog komen gaat. Iets wat je niet met de huidige kennis en ervaring kunt omschrijven, maar wat zich misschien het beste laat benaderen met ‘onderbuikgevoel’ of intuïtie.

Met het verhoogde bewustzijn van tijd ben je als mens niet meer beperkt tot die ene, reëel beleefde tijd.
Joke Hermsen ontrafelde de tijdknoop in haar boek Stil de tijd en analyseerde meerdere belevingen van tijd die niet alleen ingegeven zijn vanuit het collectief erkende, lineaire kloksysteem, maar meer vanuit de individuele beleving. Met het verhoogde bewustzijn van tijd ben je als mens niet meer beperkt tot die ene, reëel beleefde tijd (het ‘nu’). Er staan letterlijk meer vormen van tijd tot je beschikking. Zoals je afstemt op een radiozender, zo ben je in staat om af te stemmen op deze verschillende tijdlagen. En net als de meteorologische koude- en warmtefronten kunnen de verschillende tijdlagen met elkaar in botsing komen. Laten we het ‘ontijd’ noemen. Die veroorzaakt een storing van de (tegen die tijd ouderwets bevonden) concepten toekomst, heden en verleden. Of zoals het in de serie Lost heel mooi wordt verbeeld: tijd als de naald op een grammofoonplaat die een paar groeven overslaat, waardoor de acteurs tijdsprongen maken.
Een rijkere beleving van tijd en daarmee een ontmanteling van de huidige notie van tijd is wellicht de meest radicale ontregeling die de mens kan verrichten. Met het ontregelen van de tijd zoals we die nu kennen worden immers ook de meest absolute grenzen opgeheven, want wat is dan nog leven en dood?